تاریخچه و مبانی فرزندخواندگی

تاریخچه و مبانی فرزندخواندگیبازديد : 127

فرزند خواندگی

کودکان این موهبت‌‌های الهی باید از بیشترین حمایت‌‌ها برخوردار گردند و نباید منافع و مصالح کودکان را فدای بازی‌‌های سیاسی یا عدم تدبیر قانون‌گذار کرد. این اصل اساسی را نیز نمی‌توان فراموش کرد که منافع کودک با منافع والدین آن‌‌ها گره خورده است.

فرزند خواندگی در لغت از فرزند خواندن تشکیل شده است و بدین معناست که شخصی، کسی را که با وی رابطه پدری یا مادری ندارد به فرزندی بپذیرند و در اصطلاح حقوقی فرزند خواندگی یا تبنی آن است که کسی دیگری را که فرزند طبیعی او نیست به فرزندی بپذیرد. وقتی گفته می‌شود که با قبول فرزند خواندگی یک رابطه مصنوعی پدر، فرزندی یا مادر فرزندی بین دو نفر ایجاد می‌شود، این برداشت از فرزند خواندگی می‌شود که در واقع این نهاد صرفاَ یک نهاد حقوقی است نه طبیعی.

در ایران راه‌هایی پیش‌بینی شده است تا اشخاصی که تمایل به نگهداری از بچه‌های بی‌سرپرست دارند بتوانند با کمک نهادهای دولتی سرپرستی این کودکان را بر عهده بگیرند. لازم به ذکر است که سازمان مربوط به امور سرپرستی کودکان بی‌سرپرست و بد‌ سرپرست و در واقع فرزندخواندگی، سازمان بهزیستی است.

بنا به گفته ی حامد امیری وکیل خانواده اصفهان مطابق قوانین کنونی ایران سه دسته از افراد می‌توانند، درخواست پذیرش سرپرستی کودکان و نوجوانان را بدهند.

۱- زن و شوهری که از تاریخ ازدواج آن‌ها مدت ۵ سال گذشته باشد و صاحب فرزند نشده باشند و حداقل یکی از آنها باید بیشتر از سی سال سن داشته باشند. همچنین اگر که هنوز ۵ سال از ازدواج نگذشته باشد اما امکان بچه دار شدن نداشته باشند که این موضوع با تائید پزشکی قانونی می‌باشد، می‌توانند تقاضای پذیرش سرپرستی کودکان و نوجوانان را بدهند.

۲- زن و شوهرِ دارای فرزند هستند و البته حداقل یکی از آنها باید بیشتر از سی سال سن داشته باشد.

۳- دختران و زنان بدون همسر چنانچه که حداقل سی سال سن داشته باشند می‌توانند تقاضای پذیرش و سرپرستی کودکان و نوجوانان را بدهند.

شرایط سرپرستان

محکومیت کیفری مؤثر ( سابقه کیفری) نداشته باشند؛ و به همین لحاظ ارائه عدم سوءِ پیشینه کیفری برای افراد متقاضی ضروری است.

محجور نباشند ( بتوانند امور مالی و غیرمالی خود را در کمال صحت عقل انجام دهند و خود نیازمند سرپرست نباشند) .

سلامت جسمی و روانی لازم برای نگهداری و تربیت کودکان و نوجوانان تحت سرپرستی خود را داشته باشند.

سرپرست نباید به بیماری‌های واگیردارد یا صعب العلاج مبتلا باشد.

تمکن مالی داشته باشند.

اعتیاد به مواد مخدر، روان گردان و مشروبات الکلی نداشته باشند.

صلاحیت اخلاقی داشته باشند .

به یکی از ادیان به رسمیت شناخته شده در ایران اعتقاد داشته باشد.(مسلمان، مسیحی، کلیمی یا زرتشتی باشند)

در حال حاضر کودکان و نوجوانانی را می‌توان به سرپرستی قبول کرد که زیر ۱۶ سال سن داشته و دارای یکی از شرایط زیر باشند.

شناخت پدر، مادر و جد (پدربزرگ) پدری آن‌ها امکان نداشته باشد و یا هیچ کدام از پدر، مادر یا جد پدری آن‌ها زنده نباشند.

کودکان و نوجوانانی که از سوی دادگاه سرپرستی آنها به بهزیستی سپرده شده است و تا دو سال بعد از آن پدر، مادر یا جد پدری آنان برای سرپرستی به بهزیستی مراجعه نکرده باشد.

و در نهایت هر گاه پدر، مادر یا جد پدری هیچ کدام صلاحیت سرپرستی و نگهداری از کودک را نداشته باشند.

در حال حاضر به‌ صورت آزمایشی در برخی از استان‌ها متقاضیان می‌توانند به‌صورت اینترنتی و با مراجعه به پایگاه اینترنتی سازمان بهزیستی (سامانهٔ فرزند خواندگی) مشخصات خود را ثبت کنند و تقاضای سرپرستی کودکان و نوجونان را بنمایند. و یا اینکه متقاضی باید به سازمان بهزیستی محل سکونت خود مراجعه نماید و فرم‌های مربوطه در این زمینه را پر کند. پس از بررسی مدارک، متقاضی به مشاور سازمان معرفی خواهد شد. سپس شرایط این افراد مطابق با قانون مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورت واجد شرایط بودن در لیست انتظار برای انتخاب کودک قرار می‌گیرند. پس از اینکه نوبت این افراد شد و کودک مورد نظر را انتخاب نمودند، دادگاه موقت به مدت شش ماه حکم سرپرستی صادر می‌کند. در این مدت‌ قبل و بعد از صدور حکم سرپرستی موقت کارشناس سازمان بهزیستی می‌تواند به محل زندگی متقاضی مراجعه و نسبت به وجود یا عدم وجود شرایط مناسب و قانونی برای سرپرستی اظهارنظر نماید.

طبق گفته حامد امیری وکیل پایه یک و مشاور حقوقی دعاوی خانواده در اصفهان در این مدت موقت اسامی پدر یا مادر وارد شناسنامه کودک یا نوجوان نخواهد شد و جنانچه دادگاه صلاح بداند می‌تواند این حکم سرپرستی را لغو کند اما پس از اینکه حکم سرپرستی دائم از سوی دادگاه صادر شد، سرپرستان می‌توانند برای وارد کردن نام خود در شناسنامهٔ کودک به اداره‌های ثبت اسناد ثبت احوال مراجعه نمایند.